Bệnh sán dây - Cách phòng và chữa trị

Sán dây có nhiều loại, nhưng loài chính ảnh hưởng đến koi là Bothriocephalus acheilognathi. Khi loài sán dây này lây nhiễm sang cá koi con thì sẽ rất nghiêm trọng, vì B. acheilognathi thường hiện diện với số lượng lớn và làm tắc hoàn toàn ruột, làm mất chất dinh dưỡng của cá. Các dấu hiệu nhiễm loại sán dây này rất nghiêm trọng: cá koi có biểu hiện bụng chướng lên hoặc nó đang ăn rất tốt nhưng cơ thể lại rất gầy. Trong trường hợp nhiễm sán dây rất nặng, các proglottids (các đoạn) có thể được nhìn thấy nhô ra khỏi lỗ lỗ hậu môn của cá. Rõ ràng, bạn nên tránh mua bất kỳ cá koi nào có những dấu hiệu này.

Vòng đời

Bothriocephalus là loài giun ký sinh và ở giai đoạn trưởng thành, chúng đạt chiều dài 15-23cm (6-9in) và chiều rộng cơ thể 3mm (0.l in) trong ruột của cá koi. Chúng có vẻ ngoài giống như dải băng trắng, nhưng thường chỉ được nhìn thấy khi một con cá trải qua quá trình giải phẫu ở ruột. Trước khi đạt đến kích thước này, chúng phải hoàn thành một vòng đời phức tạp. Đầu tiên cá bị nhiễm sán dây sẽ thải chất thải có chứa trứng của giun bên trong vào nước, sau một thời gian chúng biến thành ấu trùng bơi tự do. Những ấu trùng mới nở này sau đó phải tìm một vật chủ để phát triển thêm. Vật chủ này thường là: một con giáp xác chân có thể chỉ ăn ấu trùng, chúng sẽ kích hoạt giai đoạn phát triển tiếp theo. Động vật chân đốt là loài giáp xác sống tự do (và do đó có liên quan đến trùng mỏ neo và rận nước ngọt), có thể hiện diện tự nhiên trong bất kỳ vùng nước nào, nhưng trong ao, chúng thường được đưa vào bằng thực vật hoặc thức ăn sống. Nếu cá koi ăn phải một con giáp xác bị nhiễm B acheilognathi, cá sẽ bị nhiễm sán dây.

Phòng ngừa

Biện pháp phòng ngừa tốt nhất là tránh đưa bất kỳ cá koi nào đã bị nhiễm Bothriocephalus sp vào. Nhưng rất khó xác định cá có nhiễm sán dây thông qua các dấu hiệu bên ngoài, nên trên thực tế, điều này có thể rất khó khăn. Bước tiếp theo cần thực hiện là đảm bảo rằng không có vật chủ trung gian. May mắn thay, động vật chân đốt rất hiếm trong hồ cá koi vì thiếu thức ăn ở dạng sinh vật phù du, mặc dù có thể giai đoạn đầu trùng mỏ neo có thể hoạt động như một vật chủ trung gian. Bạn có thể tránh thêm thực vật vào ao của mình và tránh xa thức ăn sống vì cả hai đều có thể chứa động vật chân đốt. Nếu bạn thích thực vật và thức ăn sống, hãy đảm bảo rằng bạn đã khử trùng chúng trước. Có thể khó phát hiện nhiễm B. acheilognathi, nhưng may mắn thay, vì vật chủ trung gian của sán dây hiếm khi được tìm thấy trong hồ cá koi, nên sán dây sẽ khó lây lan sang các cá khác trong ao. Sán dây có tuổi thọ ngắn và cuối cùng sẽ chết, do đó, lớp vỏ bọc bên ngoài vệ nó trong suốt cuộc đời bị phá vỡ và koi có thể tiêu hóa nó.

Xử lý

Trong một hồ được duy trì chất lượng tốt, rất khó để sán dây phát triển vì thiếu vật chủ trung gian. Với những hệ thống nuôi sử dụng ao bùn thì sán dây thường nguy hiểm hơn do lấy nước ngoài tự nhiên là chính, và có thể có sẵn các vật chủ trung gian cho sán dây phát triển. Có thể hạn chế sự phát triển của sán dây bằng cách tẩy giun sán định kỳ cho hồ cá của bạn. Loại thuốc được khuyến cáo sử dụng ở đây là Praziquantel, đặc hiệu đối với xử lý sán ở cá. Liều dùng bạn nên tham khảo ở nơi mua hoặc chuyên gia kỹ thuật về cá Koi để xử lý.