Các biến thể cá Koi tiêu biểu

Tổng hợp từ những chuyến thăm trại cá tại Nhật Bản của đội ngũ Koilover và tài liệu Nishikigoi Mondo, chúng tôi nhận thấy những biến thể cá Koi tiêu biểu và được ưa chuộng cũng như Koilover thường nhập trực tiếp về để phục vụ cộng đồng chơi Koi của Việt Nam sau:

1. Bộ ba Gosanke: Kohaku, Sanke, Showa

Kohaku: "Khởi đầu bằng Kohaku và kết thúc cũng là Kohaku"- Đây là dòng Koi đa dạng - phổ biến và có giá trị nhất. Kohaku là loại Koi trắng có những khoang màu đỏ (Hi). Sự phân chia rõ ràng giữa màu trắng và khoang đỏ được gọi là "kiwa" (nơi vây đỏ chồng lên vây trăng) hoặc "Sasgi" (nơi vây trắng chồng lên vây đỏ). Nhìn chung màu đỏ nên chiếm khoảng từ 50-70% trên thân cá, cá có thân hình đẹp và vây ngực trắng tinh.

Sanke: Cá koi sanke là giống cá koi có ba màu đen, đỏ và trắng điển hình. Giống cá  koi taisho sanke được nuôi phổ biến và màu sắc đan xen trên cơ thể của chúng được đánh giá cao. Dòng cá koi sanke bắt đầu được lai tạo từ đầu thế kỉ 20, một số tài liệu cho biết con cá chép sanke đầu tiên được nuôi vào năm 1915 bởi Mr.Kawakami (Toranzo). Thời điểm xuất hiện của giống koi sanke tương đối sớm, nó được coi là một trong những giống cá koi Nhật có lịch sử lâu đời.

Showa: Cá Koi Showa là thành viên của một dòng cá Koi nổi tiếng gọi là Gosanke. Dọc theo chiều dài lịch sử của dòng cá koi đến nay, cái tên Gosanke dành cho 3 dòng cá: Kohaku, Sanke, Showa. Tên đầy đủ của nó là Showa Sanshoku, Showa xuất hiện vào năm 1927 dưới bàn tay lai tạo của Jukichi Hoshino thời Nhật Hoàng Hirohito, thời đại Thiên Hoàng Chiêu Hòa (Showa tenno 1926 -1989). Nó xuất phát từ hai hậu duệ đầu tiên của giống chép hoang dã Magoi, hậu duệ Tetsu Magoi và đây cũng là tổ tiên của giống cá hiện nay rất gần với Showa và Shiro Utsuri. Koi Showa cơ thể là một màu đen (Sumi) và điểm nhấn màu đỏ và trắng tạo thành một mạng lưới đan xen lẫn nhau. Showa Koi có màu trắng nhiều hơn đen được gọi là Kindai.

2. Bộ 3 utsuri: Shiro utsuri, Hi utsuri, Ki utsuri

Shiro utshuri: Trong 3 dòng chính của gia đình Utsurimono chỉ có cá koi Shiro Utsuri là hay thấy và được các chủ trại cá cho ra những con cá tham gia các Koi Show. Thời điểm xuất hiện của Shiro Utsuriđến nay vẫn chưa rõ ràng và chính xác, có người cho là vào năm 1925, nhưng cũng có những nhận định khác đưa ra mốc gần hơn. Một con cá koi Shiro Utsuri có thể xem như một con koi Showa không có màu Hi (Đỏ).

Hi utshuri: Hi utsuri được tạo ra từ Ki Utsuri và trở nên nổi tiếng trong giới chơi Koi. Hi Utsuri gần giống như Showa nhưng là sự kết hợp giữa màu đen và đỏ. Một Hi Utsuri tốt là khi nó có sự cân bằng giữa đen và đỏ trên body Koi. 

Ki utsuri: Cá chép Koi Ki Utsuri được tạo ra bằng cách lai chéo Magoi (Koi đen) và Ki Bekko “Ki” có nghĩa là màu vàng ( tiếng Nhật ) và “Utsuri” có nghĩa là trong suốt. Cá Koi Ki Utsuri là một koi màu vàng dựa trên các dấu hiệu màu vàng và đen bao phủ cơ thể theo kiểu sọc và cờ. Đây là một trong những loại koi độc đáo đang tìm kiếm, luôn thu hút sự chú ý. Trong những ngày trước Ki Utsuri rất hiếm và có giá trị.

3. Bộ đôi: Shusui và Asagi

Shusui: Cá koi shusui với thiết kế hai mảng vẩy lớn sậm màu ấn tượng trải dài từ vai xuống lưng thực sự ấn tượng. Cá koi shusui thuộc dòng koi da trơn giống như doitsu koi và có một số điểm tương đồng với cá koi asagi. Cá koi Shusui là giống cá xuất hiện tương đối sớm, vào những năm 1910, trước cả thời gian xuất hiện giống kohaku cũng như showa. Giống cá lai tạo ra Shusui chính là cá koi asagi, vì thế không có gì ngạc nhiên khi Shusui koi mang nhiều đặc điểm của asagi đã tạo ra nó.

Asagi: Asagi là tổ tiên của Nishikigoi. Bản thân nó lại bắt nguồn từ loài cá chép đen sống ở sông suối. Những con cá chép đen này được tiến hóa theo hướng chọn lọc những giống có màu trắng, đỏ và xanh dương để giữ lại trong hồ koi.Trên người màu xám bạc, chính giữa vẩy có màu đen, ngoài bìa mỗi vẩy hơi có màu xanh đậm da trời, tạo cho ta có nét nhìn như là lưới cá. Nửa phần dưới và tới bụng cá có màu cam.

4. Bộ đôi: Goshiki và Goromo

Goshiki: Goshiki theo tiếng nhật có nghĩa là “ngũ sắc”, kết hợp một con cá koi Asagi và một con cá koi Kohaku sẽ tạo ra dòng này và các nhà tạo giống rất ấn tượng về sự phong phú màu sắc của dòng cá koi này.

Goromo: Từ Goromo có nghĩa là “được khoác áo”. Dòng cá koi Goromo là kết quả lai tạo giữa một con cá koi kohaku, một con Sanke hoặc một con Showa với một con cá koi Asagi. Thường thì việc lai tạo giữa một con Kohaku và một con Asagi sẽ cho ra một con Goshiki. Cho đến một ngày, khi đang nhân giống Goshiki, có một con cá koi da nền màu trắng chứ không phải da mạng lưới của Asagi, đồng thời lớp vảy hình mạng điển hình của Asagi chỉ nằm duy nhất ở những chỗ nào cón Hi, và người ta gọi dòng cá mới này là Ai Goromo. Phẩm chất của một con cá koi Goromo được quyết định bởi phẩm chất được thiết kế dựa trên Kohaku và vẻ đẹp của màu xah dương Indigo ở đây trùm lên hết phần Hi. Một con cá thuộc nhà Goromo phải có một khuôn màu tương tự như một con cá koi Kohaku,Showa, hoặc một con cá koi Sanke. Sự khác nhau chỉ là ở chỗ mỗi một vảy thuộc phần màu Hi đều có trung tâm là màu đỏ và đường viền chung quanh có thể là màu Ai (Xanh Indigo) hay Sumi (Đen).

5. Bộ cá đơn sắc: Ogon, Chagoi, Benigoi, Karashigoi, Soragoi

Ogon: Ogon là dòng cá koi một màu - là một trong những dòng cá Koi phổ biến nhất tại Nhật Bản và 1 số nước Châu Âu do chúng có tuổi thọ cao. Đặc biệt, loài cá Koi này có sức chịu đựng rất tốt với môi trường sống khắc nghiệt như khí hậu đóng băng. Ogon chia thành các loại Platinum Ogon, Yamabuki ogon, Hi Ogon, Orenji ogon, Mukashi ogon, Nezu Ogon.

Chagoi: Khi cá koi Chagoi còn nhỏ, nó chìm lẫn trong các loài cá nhiều màu sắc khác. Vì lớn rất nhanh nó trở nên to hơn và đột nhiên ta không ngờ được, nó trở thành ông vua trong hồ koi của bạn.

Benigoi: Chỉ có một màu đỏ duy nhất, vây ngực không được có màu trắng, chúng phải có màu đỏ hoàn toàn. Nếu có màu trắng chúng là cá koi Aka Hajiro chứ không phải là cá koi Benigoi hay cá koi Higoi.

Karashigoi: Cá Koi Karashigoi vốn rất được người chơi săn tìm trong hai năm trở lại đây, đây là dòng cá có tốc độ phát triển nhanh, dễ dàng đạt kích thước lớn trong thời gian ngắn, rất dạn người, có thể sử dụng làm cá koi dẫn đàn.

Soragoi: Cá Koi Soragoi là một trong những loại cá Koi bạo dạn nhất, chúng thường có kích thước to lớn nổi trội do tiếp cận nguồn thức ăn tốt hơn các con cá khác trong hồ.

6. Bộ cá da trơn ánh metalic: Kikusui, Lemon Hariwake, Komonryu, Beni Kokuryi

Kikusui: Kikusuis được lai tạo bằng cách kết hợp một Kohaku với một Platinumo Ogon. Khi bạn lai hai Koi này, bạn kết thúc với một Hariwake . Sau đó bạn lấy Hariwake và nuôi nó với một con cá chép gương hoặc cá chép scaless , sau đó bạn sẽ kết thúc với một Kikusui.

Lemon Hariwake: Cá koi Hariwake (HAH ree WAH keh) Một con cá koi bạch kim trắng với một lớp phủ màu đỏ, vàng hoặc cam. Koi Hariwake nên có một nền bạch kim trắng sáng và không có màu vàng và một đầu trắng rõ ràng. Mẫu màu nên cân bằng với các cạnh được xác định rõ ràng.

Komonryu: Cá Koi ‘Kumonryu’ là thuật ngữ được áp dụng cho một koi doitsu với mô hình ‘cá voi sát thủ’, nghĩa là một thân đen có dấu trắng. Thuật ngữ “kumonryu” có nghĩa là “con rồng chín râu”. Kumonryu koi độc đáo theo ý nghĩa rằng màu sumi (màu đen) của chúng không ổn định, cho phép họ thay đổi mô hình đen trắng ngay cả khi đã trưởng thành. như khi một con kumonryu màu đen hoàn toàn biến thành một con cá hoàn toàn trắng thậm chí đã được báo cáo.Vì vậy, chúng cũng được mô tả như koi là ‘mãi mãi tategoi’. Kumonryu là một giống koi tương đối mới, có được một danh mục riêng của mình trong chương trình Tất cả Nhật Bản chỉ trong năm 1994.

Beni Kokuryu: Beni Kikokuryu là cá có màu Metallic và được xếp vào loại Kawarigoi. Thường cá có nền màu xám đen, bông đỏ cam có pha nhẹ vài màu xám đen trong bông đỏ cam.

7. Bộ ba Tancho: Tancho Kohaku , Tancho Sanke, Tancho Showa

Tancho: Trong các loại cá chép Nhật thì cá koi Tancho luôn có mức giá cao và được nhiều người tìm mua. Vẻ đẹp của koi Tancho thanh lịch, sang trọng với duy nhất một chấm tròn đỏ lớn nằm ở trên đầu. Koi Tancho được nhiều người biết đến và phân biệt chúng rõ ràng với các giống koi khác. Điểm đặc biệt mà cá koi Tancho có được chính là chấm tròn màu đỏ nằm chính giữa trung tâm phần đầu của chúng. Tancho được người yêu cá chép Nhật ưu ái và coi như biểu tượng của lá quốc kì xứ Phù Tang. Có một điểm thú vị là tất cả những cá thể cá koi Nhật nếu có màu đỏ ở phần đầu, bất kể hình dạng vuông, hình thoi, hình bầu dục, tim, chéo, và hoa đều được thừa nhận là cá koi Tancho. Tuy nhiên cá koi Tancho có chấm đỏ là hình tròn là hoàn hảo và được đánh giá cao nhất. Cá koi lá cờ chỉ có chấm đỏ trên đầu là tancho kohaku, ngoài ra còn có thêm cả dòng tancho sanke và tancho showa. Đặc điểm chung giữa ba loại Tancho này là hình màu đỏ trên đầu, còn lại hình thái của chúng tương tự các giống kohaku, sanke và showa.